Co zrobić, gdy w zdaniu spotka się przyimek de lub a i rodzajnik określony? Zestawienia à les czy de le nie brzmią zbyt dobrze, prawda? Dlatego w takich przypadkach Francuzi stosują formy ściągnięte rodzajnika. W tym artykule poznasz i przećwiczysz ich użycie.
Rodzajnik ściągnięty (l'article contracté) to po prostu połączenie rodzajnika określonego (le, les) z przyimkiem de lub à. Powstają wówczas następujące formy: du, des, au, aux.
Aby wyrazić dopełniacz (kogo? czego? czyj?), najczęściej łączymy dwa rzeczowniki za pomocą przyimka de. Rzeczownik, przed którym zastosujemy przyimek, może być użyty bez rodzajnika (np. przed imionami) lub z rodzajnikiem.
Jeśli rzeczownik jest używany bez rodzajnika, stawiamy tylko przyimek de:
le vélo de Luc – rower Luca.
Jeśli rzeczownik zaczyna się od samogłoski, powstaje sąsiedztwo de l’:
un jouet de l’enfant – zabawka dziecka.
Jeśli rzeczownik jest rodzaju żeńskiego, powstaje sąsiedztwo de la:
la couleur de la voiture – kolor samochodu.
Jeśli rzeczownik jest rodzaju męskiego i zaczyna się od spółgłoski, rodzajnik le i przyimek de ulegają ściągnięciu do formy du (de + le = du):
le titre du livre (le titre de le livre) – tytuł książki
Zapamiętaj! W języku francuskim książka to rzeczownik rodzaju męskiego.
Jeśli rzeczownik jest w liczbie mnogiej, rodzajnik les ulega ściągnięciu z przyimkiem de do formy des (de + les = des):
les feuilles des arbres (les feuilles de les arbres) – liście drzew.
Rodzajników ściągniętych du, des użyjemy po czasownikach, które łączą się z przyimkiem de:
parler de – mówić o
sortir de – wychodzić z
profiter de – korzystać z
se servir de – posługiwać się (czymś)
rire de – śmiać się z
être fier de – być dumnym z.
Przyjrzyjmy się tym konstrukcjom w zdaniach:
Przed rzeczownikami niepoliczalnymi zwykle pozostawiamy sam przyimek de:
Rodzajników ściągniętych używamy też po wyrażeniach określających miejsce, które łączą się z przyimkiem de:
à côté de – obok
au centre de – w centrum
près de – blisko, przy.
Mogą one również wystąpić po wyrażeniach:
avoir peur de – bać się czegoś
avoir envie de – mieć ochotę na coś.
Rozpocznij naukę francuskiego w aplikacji do nauki języków Prestonly. Wypróbuj bezpłatnie przez 7 dni i zyskaj:
Jeżeli czasownik łączy się z przyimkiem à, to powstają następujące sąsiedztwa.
Rzeczownik może być użyty bez rodzajnika:
écrire à maman / à Jeanne – pisać do mamy / do Jeanne.
Jeśli rzeczownik zaczyna się od samogłoski, powstaje sąsiedztwo à l’:
parler à l’enfant – mówić do dziecka.
Jeśli rzeczownik jest rodzaju żeńskiego, nie występuje ściągnięcie przyimka z rodzajnikiem określonym:
sourire à la tante – uśmiechać się do cioci.
Jeśli rzeczownik jest rodzaju męskiego, powstaje ściągnięcie przyimka à z rodzajnikiem le do formy au (à + le = au):
téléphoner au plombier (téléphoner à le plombier) – zadzwonić do hydraulika.
Jeśli rzeczownik jest w liczbie mnogiej, powstaje ściągnięcie przyimka à z rodzajnikiem les do formy aux (à + les = aux):
penser aux vacances (penser à les vacances) – myśleć o wakacjach.
Oto kilka czasowników wymagających użycia przyimka à:
penser à – myśleć o
téléphoner à – dzwonić do
écrire à – pisać do
parler à – mówić do
jouer à – grać w
aller à – iść/jechać do
offrir à – oferować/ofiarować (komuś)
plaire à – podobać się (komuś)
demander à – prosić, pytać (kogoś).
Przykłady zdań:
Zwróćmy uwagę na łączenia międzywyrazowe:
Il écrit aux amis.
Ils jouent aux échecs.
Znajomość tych zasad wyostrzy Twoją czujność, gdy w tekście spotkają się przyimki z rodzajnikami określonymi. Pamiętaj też, żeby nie mylić form ściągniętych z rodzajnikiem cząstkowym.
Przetłumacz poniższe zdania z języka polskiego na francuski, stosując zasady opisane w artykule.
Ewa
Czas na przypomnienie podstawowych informacji o adjectifs et pronoms possessifs, czyli o zaimkach dzierżawczych, które pozwalają na wyrażenie przynależności (kiedy coś należy do kogoś).
Karolina
W języku francuskim występują trzy typy rodzajników: nieokreślone, określone, cząstkowe. W tym artykule omówimy użycie rodzajników nieokreślonych i określonych. Przeczytaj i zrozum, jakie informacje o rzeczowniku przekazuje każdy z nich.
Ewa
Język francuski wydaje się wielu osobom trudny głównie ze względu na wymowę. Dlatego wyjaśniamy dwa podstawowe zagadnienia fonetyczne, dzięki którym łatwiej opanujesz rozumienie tekstu mówionego. Zapraszamy Cię do świata elizji i łączeń międzywyrazowych.
