Odmiana czasowników regularnych w języku francuskim

Czasowniki francuskie można podzielić na trzy grupy koniugacyjne, czyli kategorie czasowników, które odmieniają się w podobny sposób:

• Pierwsza grupa zawiera czasowniki regularne kończące się w bezokoliczniku na -er.

• Druga grupa zawiera czasowniki regularne kończące się na -ir.

• Trzecia grupa obejmuje wszystkie czasowniki nieregularne, w tym czasowniki kończące się na -ir, -oir i -re.

Do pierwszej i drugiej należą czasowniki regularne, natomiast do trzeciej – nieregularne. W tym artykule omówimy odmianę czasowników regularnych.

Odmiana czasowników I grupy

Grupa pierwsza jest najbardziej liczna (ponad 10 tysięcy czasowników) i stale powiększa się o nowe czasowniki, np. googler – googlować.

Czasowniki pierwszej grupy zakończone są w bezokoliczniku na -er i w czasie teraźniejszym w odmianie przyjmują końcówki:

Są to czasowniki regularne.

Spójrzmy na przykład na odmianę czasownika szukać:

Tematem czasownika jest cherch-, do którego dodajemy końcówki. Tylko dwie końcówki są czytane: -ons i -ez; pozostałych nie czytamy. To zaimek wskazuje na osobę, o której mówimy. W 3. osobie (il, ils, elle, elles) liczbę mnogą rozpoznajemy w wymowie po łączeniu międzywyrazowym (np. ils ont) lub wynika ona z kontekstu, np.

Przykłady czasowników I grupy:

• aimer - kochać, lubić

• désirer - pragnąć

• essayer - przymierzać

• jouer à - grać w

• parler - mówić

• préférer - woleć

• trouver - znaleźć
  

Przyjrzyjmy się czasownikom pierwszej grupy w zdaniach:

Odmiana czasowników I grupy – zmiany ortograficzne

Czasowniki, które w sylabie poprzedzającej końcówkę -er mają literę e bez akcentu, np. lever (podnieść), w odmianie przyjmują l’accent grave nad literą e (è) wtedy, gdy nie jest wymawiana końcówka:
 

Jeśli nie wiemy, w którą stronę postawić akcent nad e, pamiętajmy, że l’accent grave (è) stawiamy wtedy, gdy po e w danej sylabie wymówimy jeszcze spółgłoskę, np.:

• la mère – matka

• je préfère – wolę

• sévère – poważny, surowy

• tiède – ciepły

• complètement – całkowicie, zupełnie.

Dotyczy to czasowników takich jak:

• mener – prowadzić

• emmener – zabrać ze sobą

• se lever – wstać

• peser – ważyć

• geler – mrozić

• peler – obierać ze skórki

• acheter – kupić

• achever – dokończyć

• semer – siać

Porównaj:

Czasowniki II grupy

Czasowniki drugiej grupy, które są regularne, kończą się w bezokoliczniku na -ir i odmieniają się według następującego schematu:

W liczbie mnogiej mają grupę liter -iss- przed końcówką. Oto wzór odmiany w czasie teraźniejszym:
 

Zauważ, że wystarczy zapamiętać jedną formę w liczbie pojedynczej i w liczbie mnogiej, by móc posługiwać się tymi czasownikami:  

Popatrz na zdania, w których pojawiają się czasowniki drugiej grupy:

Do drugiej grupy koniugacyjnej należą też czasowniki pochodzące od przymiotników:

Sprawdź:

Podsumowanie

Pamiętaj, że francuskie czasowniki odmieniają się według trzech koniugacji. Grupa 1. i 2. obejmują czasowniki regularne – ich odmiana jest dość prosta, bo polega na dodaniu do tematu odpowiedniej końcówki. Pierwsza grupa to czasowniki zakończone na -er, dodajemy do nich końcówki: -e, -es, -e, -ons, -ez, -ent. W przypadku czasowników drugiej koniugacji od bezokolicznika odrywamy -ir i dodajemy następujące końcówki: -is, -is, -it / -(iss)ons, -(iss)ez, -(iss)ent. Do trzeciej grupy należą czasowniki, których odmiana jest nieregularna, dlatego ich nauka sprawia więcej problemów. Dzięki wzorom odmiany i praktyce już wkrótce zaczniesz płynnie się komunikować.

Entraînons-nous !

Przetłumacz poniższe zdania z języka polskiego na francuski, stosując zasady opisane powyżej.

1. Zabieram was wszystkich nad jezioro.

   Je vous emmène tous au bord du lac.

2. Wybierasz spodnie czy sukienkę?

   Tu choisis le pantalon ou la robe ?

3. Tańczę bardzo dobrze.

   Je danse très bien.

4. Ile to waży?

   Combien ça pèse ?

5. Słuchasz mnie? Zwolnij i skręć w lewo!

   Tu m’écoutes ? Ralentis et tourne à gauche.

6. Przygotowujemy bardzo dobry deser.

   Nous préparons un très bon dessert.

7. Oni oglądają jakiś film.

   Ils regardent un film.

8. Dzisiaj zajęcia kończą się w południe.

   Aujourd’hui, les cours finissent à midi.

9. O której wstajecie?

   À quelle heure vous vous levez ?

10. Dzieci karmią rybki.

    Les enfants nourrissent les petits poissons.

Pokaż odpowiedzi